Bu’aalee Marii Horsiisee-bultootaa Itti-fufiinsummaa ilaalchisee: Booranni Jiruuf-jireenyi Boru Ifaa akka ta’u haala kunuunsa Lafa Dheeda Loonii fooyyessuu fi Hojjaa adda addaa hojjechuu qabu.

Authors

Solomon Desta, Utah State University
D. Layne Coppock, Utah State UniversityFollow
Tesfaye Alemu, OARI
Seyoum Tezera, MARIL PLC
Bedasa Eba
Jaldesa Doyo
Dareje Teshome
Demisachew Tadele, OARI

Document Type

Report

Publication Date

7-2015

Abstract

Yaada Gabaaboo Lafti olka’aa Booranaa Itiyoophiyaadhaaf barbaachisaa kan ta’e dha. Haa ta’u malee, naannoo kana rakkooleen baay’ee cimoo ta’an mudateera. Baay’inni uummataa fi kan loonii guddachaa kan jiru yommuu ta’u, hiyyummaanis miseensota hawaasa horsiisee-bulaa hedduu irratti cimaa adeemeera. Bakkeewwan loon dheedanis hedduu kan hubame ta’uu isaatiif wantoota mallattoolee ta’an kan akka boolla’uu, ciraan uwwisamuu fi biyyeen haroo guutuu ni mul’ata. Barreeffamni kun qabxiilee walga’ii marii horsiisee-bultootaa hirmaattonni 71 Gdina Booranaa magaalaa Yaabellootti Muddee bara 2007 irratti hirmaatanii kan qabate dha. Kaayyooni walga’ii marii kanaa hawaasni rakkoolee kanneen haala gahumsa qabuun furmaata itti barbaaduu akka danda’uuf filannoowwan furmaataa tarreessuu dha. Walga’ii marii kana irratti namootni miseensota hawaasa horsiisee-bulaa ta’an keessaa dhufan dubbii kan taasisan, garee qophii imaammataa, seektara dhuunfaa, fi dhaabbileen qorannoo kan irratti hirmaatan dha. Akka yaada guduunfaatti kan dhiyaate horsiisee-bultoonni lafa loon dheedan haala fooyya’aa ta’een kunuunsuu fi bulchuu eegaluu kan qaban ta’uu, lafni miidhamee ture akka fooyya’u gochuu, fi hojiilee ittiin jireenyaa garaagara ta’an irratti hirmaachuu akka qaban ibsameera. Bulchiinsi aadaa fi mootummaan adeemsa kana keessatti gamtoominaan hojjechuu kan qaban yommuu ta’u, haalota jijjiiruuf humna kan qabu garuu uummatuma mataa isaati. Hirmaattotaaf akka dabalataatti kan dhiyaate walga’iin marii kun eega xumuurameen booda akka hooteela Yaabellootti horsiisee-bulaan hojiilee ittiin bulmaata isaa garaagara taasisa ijaare akka daawwatan affeeramaniiru.

Comments

The English version of this publication can be found here: http://digitalcommons.usu.edu/envs_facpub/1439/

Recommended Citation

Siyyum Tazarraa, Badhaasaa Eebbaa, Jaldeessaa Dooyyoo, Darajjee Tashoomaa, Damissaachew Taaddalaa, Tasfaayee Alamuu, Salamoon Dastaa, fi D. Layinee Kooppook. 2015. Bu’aalee Marii Horsiisee-bultootaa Itti-fufiinsummaa ilaalchisee: Booranni Jiruuf-jireenyi Boru Ifaa akka ta’u haala kunuunsa Lafa Dheeda Loonii fooyyessuu fi Hojjaa adda addaa hojjechuu qabu. Research Brief 20-2015, Feed the Future—Adapting Livestock Systems to Climate Change, Colorado State University, Fort Collins, CO, USA 5pp.